Atak trzustki – jakie są objawy? Sprawdź, jak sobie pomóc domowymi sposobami i kiedy trzeba zgłosić się do lekarza

Atak trzustki (ostre zapalenie trzustki) to stan, w którym trzustka - gruczoł trawienny znajdujący się w górnej części jamy brzusznej - ulega zapaleniu. Ostre zapalenie trzustki może wystąpić nagle i powodować ciężkie, nagłe bóle brzucha oraz wymagać natychmiastowej interwencji medycznej.

Jak odczuwa się ból trzustki? Kiedy boli trzustka?

Atak trzustki – boli po lewej stronie pod żebrami lub w nadbrzuszu – zwykle następuje po obfitym, tłustym posiłku, zwłaszcza gdy „dla trawienia” piliśmy alkohol. Oprócz używek na stan trzustki mają wpływ choroby dróg żółciowych i zakażenia (bakteryjne, wirusowe).

Nie lekceważ problemu! Silny ból informuje, że układ trawienny źle pracuje i czas zacząć leczenie. Nie wolno ignorować ataków trzustki nawet jeśli „same przechodzą”, bo mogą być m.in. objawem raka trzustki.

Objawy ostrego zapalenia trzustki obejmują:

• silny ból brzucha, który może promieniować do pleców
• nudności i wymioty
• gorączka
• przyspieszony oddech
• osłabienie
• wzdęcia brzucha

Co pomaga na ból trzustki?

Gdy czujemy, że ból się zbliża, trzeba działać jak najszybciej. Kiedy ból się nasili trudno będzie go załagodzić.

• Weź 2 tabl. leku rozkurczowego, najlepiej w wersji „max” (koniecznie skonsultuj z lekarzem, jakie wolno ci brać!).
• Do brzucha przyłóż na 15 min ciepły termofor. Powtórz po 2 godz. (nawet jeśli ból minął).
• Zamiast leków możesz wypić napój z goryczki: łyżkę suszonego korzenia goryczki (kupisz w zielarni, 10 zł/50 g) zalej szkl. wody i zagotuj. Od zawrzenia gotuj 5 min na małym ogniu. Odcedź i pij ciepły (do 2 szkl. w ciągu dnia).
• Uwaga! Jeśli do bólu dochodzą inne objawy (gorączka, napięty brzuch) trzeba jechać do szpitala.
• Zaraz po pierwszym ataku trzustki zmień dietę, inaczej prawie na pewno doprowadzisz do nawrotów. Dieta powinna trwać min. 2 miesiące – potem można robić od niej odstępstwa, jednak nie częściej niż 3-4 razy w miesiącu.

Atak trzustki: kiedy trzeba iść do lekarza?

Nie tylko wtedy, gdy boli! Choć ból to sygnał zapalenia trzustki (ostrego lub łagodnego), to dolegliwość pojawia się, kiedy trzustka zaczyna trawić... samą siebie. Dzieje się tak, gdy enzymy trzustkowe nie są są wydzielane do przewodu pokarmowego, a zamiast tego aktywują się wewnątrz trzustki i pojawia się stan zapalny. Ale, uwaga, winny może być też chory woreczek żółciowy. Przyczyną ostrego zapalenia trzustki jest często kamica woreczka (ma ją wiele pań z nadwagą nie wiedząc o tym!). Kamicę nie zawsze wykaże badanie USG (urządzenie nie „widzi” szlamu żółciowego).

Jeśli więc masz silny ból brzucha, nudności i gorączkę – idź do lekarza! Można szybko wyleczyć taki stan zapalny farmakologicznie, ale konieczna jest wczesna diagnoza choroby. Pozwala to uniknąć pobytu w szpitalu (piszemy o nim w dalszej części tekstu).

Zastanawiasz się, czy fatygować się do lekarza ze „zwykłym bólem”? Poniżej podajemy listę symptomów z którymi koniecznie trzeba iść do lekarza (gdy mamy choćby dwa z poniższych objawów, występują ce w tym samym czasie):

• niespodziewany i ostry ból w środkowej części brzucha (czasem po lewej stronie). Brzuch może być przy tym twardy (napięty),
• nudności i/lub wymioty,
• wzdęcie, trudności z oddaniem stolca,
• podwyższona temperatura (ok. 38 st.),
• silne osłabienie.

Gdy boli trzustka: o czym trzeba powiedzieć podczas wizyty lekarskiej?

Oprócz opisu objawów (jakie są, od kiedy i kiedy występują), powiedzmy lekarzowi (nawet jeśli zapomni spytać):

• czy przyjmujemy steroidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki moczopędne,
• czy cierpimy na choroby autoimmunologiczne (np. hashimoto, łuszczyca, RZS, toczeń rumieniowaty) lub wirus-owe,
• czy w przeszłości miałyśmy pasożytnicze choroby przewodu pokarmowego (owsiki, glista ludzka itp.).

Atak trzustki: kiedy trzeba jechać do szpitala?

Gdy ból jest bardzo silny i nie pomagają leki przeciwbólowe albo oprócz objawów skórnych (swędzenie skóry, żółtaczka) dokucza ci ból brzucha, biegunka, nagły spadek ciśnienia, krwawienie z przewodu pokarmowego (fusowate wymioty)? Dzwoń na pogotowie.

Dyspozytor podpowie, jak postępować do przyjazdu karetki (zależy to od stanu chorego, tego czy już wcześniej zdarzały się ataki itp.). Ratownikom powiedz jakie dokładnie leki (przeciwbólowe, rozkurczowe, ziołowe) brałaś zanim przyjechali. Od tego zależy poprawna diagnoza, unikniemy też ryzyka przedawkowania leków.

Atak zapalenia trzustki: na czym polega leczenie?

Sposób leczenia zależy od nasilenia choroby. Przy ostrym zapaleniu konieczna jest hospitalizacja. W trakcie pobytu w szpitalu podaje się choremu m.in. leki przeciwbólowe i środki hamujące funkcje wydzielnicze trzustki, czasem też antybiotyki. Szybkie podanie leków może zapobiec martwicy narządu, dlatego tak ważne jest, by nie zwlekać z konsultacją lekarską.

Przy zapaleniu łagodnym dostajemy leki na receptę i możemy leczyć się w domu, jednak niezbędna jest również dieta (piszemy o niej dalej).

Domowe sposoby na atak zapalenia trzustki. Jak sobie pomóc?

W przypadku ataków trzustki leki bywają konieczne, ale nie zastąpią diety. Czasem trzeba ją stosować już zawsze. Warto się też wspomóc ziołami oraz zmianą nawyków.

Mieszanka ojca Klimuszki na atak trzustki

Mieszanka ojca Klimuszki sprzyja prawidłowej pracy trzustki i normuje poziom cukru we krwi. Pomaga też regenerować trzustkę, która w przeciwieństwie do wątroby sama nie potrafi się odnawiać.

Składniki mieszanki, która pomoże przy kłopotach z trzustką:

•  5 g szałwii (50 g/4 zł)
•  5 g pokrzywy (50 g/3,50 zł)
•  5 g liści brzozy (50 g/3,40 zł)
•  5 g korzeni mniszka lekarskiego (100 g/6,90 zł)
•  5 g korzeni kozłka lekarskiego (100 g/8,50 zł)
•  5 g liści borówki czarnej (25 g/4,60 zł)
•  5 g kwiatów czarnego bzu (50 g/6,50 zł)
•  5 g bratka polnego (100 g/5,50 zł)
•  5 g owoców jałowca (15 g/3,30 zł)
•  5 g rutwicy (50 g/4,50 zł).

Jak zrobić i stosować mieszankę?

Zioła wymieszaj. 1 łyżeczkę mieszanki zalej szklanką gorącej wody, przykryj, odstaw na 20 min i przecedź. Pij po 1 szklance naparu 2 razy dziennie przez 2-3 tygodnie.

Przyprawy wspomagające pracę trzustki

Ale nie tylko zioła, a również przyprawy mają działanie przeciwzapalne – przyspieszają odbudowę trzustki i ułatwiają jej funkcjonowanie, bo usprawniają procesy trawienne. Wybrane spośród poniżyć przyprawy dodawaj do każdego posiłku, by cały czas wspierać procesy naprawcze:

• cynamon,
• koper włoski
• kurkuma
• wanilia
• kminek
• koperek
• tymianek
• majeranek
• ziele angielskie
• goździki
• kozieradka.

Sekretyna usprawni pracę trzustki

Istnieje sprytny pomysł, na usprawnienie pracy trzustki! Potrzebny jest jeden związek, który odrobinę podkręci trawienie... Tak działa sekretyna. Jest to hormon produkowany przez śluzówkę dwunastnicy i jelita cienkiego. Pobudza on trzustkę do wydzielania soku trzustkowego i wątrobę do produkcji żółci, a więc kieruje całym trawieniem. Niedobór sekretyny może prowadzić nawet do nowotworów trzustki. Na szczęście związek ten można organizmowi dostarczać... w jedzeniu: źródłem roślinnej sekretyny (ma bardzo podobne działanie do ludzkiego hormonu) jest szpinak.

Dlatego kiedy planujemy zjeść bardziej obfity posiłek (a więc będzie potrzeba większa ilość hormonu), podajmy go w towarzystwie sałatki ze szpinaku lub wyciśnijmy sok z jego liści (w trakcie posiłku wypijamy wówczas 2 łyżki soku). Uwaga! Unikaj szpinaku jeżeli masz kamicę nerkową.

Zasady diety przy chorej trzustce

Zapalenia mocno osłabiają trzustkę, dlatego niskotłuszczowa i bezcukrowa dieta z wyłączeniem alkoholu odgrywa w leczeniu bardzo ważną rolę.

Przez pierwsze 2 tygodnie powinna dostarczać ok. 1600 kcal dziennie, po miesiącu 1800 kcal, a po 6 tyg. może osiągnąć 2000 kcal. Dietę stosuj minimum 2 miesiące.

Tuż po ataku (do czasu unormowania się wyników – decyduje lekarz) obowiązuje lekkkostrawna dieta płynna: możemy jeść zupy bez tłustych „zabielaczy”. Przez kolejne miesiące kontynuujemy lekką dietę (nie musi być płynna). Ma ona dwa zadania: „uspokojenie” trzustki i powolne chudnięcie (osoby z nadwagą są bardziej narażone na choroby trzustki). 
Gdy będziesz w przychodni zapytaj o wskazania dietetyczne. Do tego czasu kierujmy się poniższą „ściągawką”:

• Ogranicz tłuszcz do 50 g/dobę (czytaj etykiety) – jedz chude wędliny, nabiał i mięsa.
•  Unikaj produktów z dużą zawartością błonnika (razowego pieczywa, makaronu).
  Wybieraj jasne lub mieszane pieczywo, ale upieczone dzień wcześniej.
• Warzywa gotuj, piecz albo duś – unikaj surowych. Obieraj je też ze skórki i pozbawiaj nasion (będą lżej strawne).
• Dziennie jedz 4-5 nieobfitych posiłków. 
• Dania przyprawiaj ziołami: miętą, tymiankiem, macierzanką lub innymi, podanymi wyżej ziołami. 
•  Po 2 miesiącach stopniowo dodawaj do menu produkty bogate w błonnik, z większą zawartością białka i tłuszczy.