Rdzawe i złociste dzielżany ozdobią ogród latem i jesienią. Zasady uprawy i najpiękniejsze odmiany

Do rodzaju dzielżan (Helenium) należy ok. 40 gatunków roślin jednorocznych, dwuletnich oraz bylin, spośród których najczęściej uprawiany jest dzielżan ogrodowy (Helenium hybridum), powstały w wyniku krzyżowania się gatunków.

Rośliny te mają wzniesiony pokrój i mogą osiągać nawet ponad 150 cm wysokości. Zarówno ich podłużne liście, jak i cienkie, sztywne łodygi zwieńczone barwnymi kwiatostanami w większości przypadków pokryte są włoskami.

Jak uprawiać i pielęgnować dzielżany? 

Dzielżany najlepiej rozwijają się na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych. Świetnie czują się w żyznym, przepuszczalnym, próchniczym i umiarkowanie wilgotnym podłożu, ale radzą sobie w każdej przeciętnej glebie. Dobrze znoszą krótkie okresy suszy, lecz gdy opady nie występują przez dłuższy czas, rośliny należy obficie podlewać. W przeciwnym razie będą słabiej kwitnąć, a ich dolne liście zaczną usychać.

Uprawę rozpoczynamy w okresie od lutego do czerwca lub od września do października. W małych doniczkach umieszczamy po 2-3 nasiona, przykrywamy je warstwą piasku lub wermikulitu i zapewniamy im temp. 18-22°C. 

Dzielżany wysadzamy w okresie od kwietnia do września. W przypadku odmian niższych zaleca się rozstawę ok. 45 x 45 cm, odmiany wyższe najlepiej umieszczać w ziemi w 55-centymetrowych odstępach. Warto też obsadzić je niższymi, gęstymi gatunkami, ponieważ mają tendencję do gubienia dolnych liści.

Po ok. 3 latach uprawy dzielżany zwykle wymagają odmłodzenia. Wówczas przy okazji warto je rozmnożyć. Powstałe sadzonki można od razu przenieść na miejsce stałe, ale w celu lepszego ukorzenienia lepiej najpierw posadzić je na rozsadniku. Zabieg przeprowadzamy w marcu lub kwietniu.

Sadzonki pędowe pobieramy z wierzchołków pędów w okresie od kwietnia do maja. Następnie umieszczamy w piaszczysto-torfowym podłożu, dbając o utrzymanie stałej wilgotności. Po ok. 3 tygodniach ukorzenione sadzonki przenosimy na miejsce stałe.

Dzielżany wykazują również odporność na niskie temperatury, więc nie wymagają okrywania przed nadejściem zimy. Nie są też podatne na choroby i szkodniki, w związku z czym nie potrzebują specjalnych zabiegów ochronnych.

Co robić, aby dzielżany pięknie i bujnie kwitły?

Choć dzielżany to jedne z tych wspaniałych roślin, które nie mają zbyt wielu wymagań uprawowych, musimy pamiętać o ich regularnym dokarmianiu. Najlepiej zasilać je kompostem lub nawozami przeznaczonymi do roślin kwitnących. Możemy też sięgnąć po preparat długodziałający, który wystarczy zastosować tylko raz w ciągu sezonu (wiosną).

Rośliny warto również przycinać, skracając pędy kwiatostanowe, gdy minie już ich urok. Dzięki temu prostemu zabiegowi pobudzimy dzielżany do obfitszego kwitnienia w kolejnym sezonie. W doborowym towarzystwie Rośliny te sprawdzą się niemal na każdej rabacie, ale odpowiednio przemyślane nasadzenia sprawią, że nasz ogród zamieni się w zaczarowany zakątek!

Najpiękniejsze odmiany dzielżanów

Miododajne kwiaty o intensywnych, ciepłych barwach charakteryzują się wypukłym, półkulistym koszyczkiem. Mogą przyjmować odcienie żółci, pomarańczu i czerwieni. W zależności od odmiany dekorują rabaty od początku lata aż do jesieni, przyciągając kolorowe motyle i pszczoły. 

Dzielżan: odmiana "Fuego"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Marina Smirnova (@marival_sm)

Kwiaty tego zjawiskowego dzielżanu jesiennego zdobią rabaty od czerwca do września.

Dzielżan: odmiana "Kanaria"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Садовый центр САД ВАШЕЙ МЕЧТЫ (@garden.dp.ua)

Ten żółty dzielżan ogrodowy może osiągać nawet 150 cm wysokości! Kwitnie od lipca do września.

Dzielżan: odmiana "Salsa"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez My Garden Sanctuary (@its.allanexperiment)

Wyjątkowa czerwona odmiana dzielżanu Mariachi dorasta do 50 cm.

Dzielżan: odmiana "Sombrero"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Sharon Proud Canadian (@sharwright14)

W pełni żółte kwiatostany o kulistych środkach i średnicy ok. 5 cm pojawiają się na roślinie od czerwca do września. Ta dość niska odmiana dzielżanu ogrodowego zwykle dorasta do 50-60 cm. 

Dzielżan: odmiana "Rubinzwerg"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez rupogarden (@rupogarden)

Zachwycający dzielżan ogrodowy o intensywnie czerwonych płatkach. Może osiągać nawet 110 cm wysokości. Kwitnie od lipca do września.

Dzielżan: odmiana "Autumn Lollipop"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Ravi LANKA (@ravilanka_001)

To chyba najbardziej nietypowy dzielżan w całej grupie! Kwiatostan odmiany nazwanej jesiennym lizakiem ma postać kulki z falbanką niewielkich żółtych płatków.

Dzielżan: odmiana "Double Trouble"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Petra Barnhoorn (@petrabee_photography)

Wyróżnia się dwoma rzędami płatków, które dają efekt pełnego kwiatostanu. Stąd też nazwa tej odmiany – „double trouble” oznacza... podwójny problem.

Dzielżan: odmiana "Loysder Wieck"

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Pablo Alperin (@pafral)

Od lipca do września roślina ta obsypuje się oryginalnymi kwiatami o brązowych środkach oraz rurkowato zwiniętych pomarańczowo-żółtych płatkach.

Najpopularniejsze gatunki dzielżanów

Do rodzaju dzielżanów należy około 40 gatunków. Ale te cztery są szczególnie popularne w Polsce i najczęściej goszczą w naszych ogródkach. 

Dzielżan hoopesa (Helenium hoopesii)

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez p. k. cz. (@ornamental.plants)

Ma 30-100 cm wysokości. Od lipca do sierpnia obsypuje się dużymi kwiatostanami o średnicy ok. 8 cm. 

Dzielżan jesienny (Helenium autumnale)

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Денис Дроздов (@den_dro_design)

Może mieć 130 cm lub tylko 50 cm, np. "Red Jewel". Od lipca do października wytwarza ok. 5-centymetrowe kwiaty.

Dzielżan kręty (Helenium flexuosum)

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez new leaf garden market (@newleafgardenmkt)

Osiąga 20-100 cm, a jego koszyczki kwiatowe ok. 3,5 cm. Kwitnie od lipca do sierpnia. Na zdj. 'Tiny Dancer'.

Dzielżan ogrodowy (Helenium hybridum)

 

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez Peter Mulvany (@greenfingerpeter)

Dorasta do 150 cm, ale istnieją też niższe odmiany, np. 'Mardi Gras' (na zdj.). Jego kwiaty mają 3-5 cm średnicy.

Co posadzić obok dzielżanów? Najpiękniejsze kompozycje na rabatach

Dzielżany najlepiej prezentują się w mieszanych aranżacjach naturalistycznych, zestawione np. z pszczelnikami mołdawskimi, złocieniami, jeżówkami, krwawnikami, ostróżkami, daliami lub kannami i nawłociami oraz żółtymi rudbekiami czy słonecznikami wierzbolistnymi. Dobrym sąsiedztwem są też budleje Dawida, a także różowa tawułka Arendsa i biały przetacznik kłosowy. Niskie dzielżany warto sadzić z przodu rabaty wraz z kocimiętką czy szałwią omszoną.

Żółte, rdzawe i czerwone kwiaty wspaniale prezentują się nie tylko z równie jaskrawymi roślinami, ale także w otoczeniu majestatycznych traw ozdobnych, np. trzcinników ostrokwiatowych czy sadźców.

Młode pędy i liście często padają ofiarą ślimaków. Aby ochronić okazy przed tymi szkodnikami, uprawiajmy je w sąsiedztwie nielubianych przez ślimaki roślin, np.: szałwii, bylicy piołun, rumianku, nachyłka, przywrotnika ostroklapowego czy krwawnika.

Kompozycje i dekoracje z dzielżanami 

Dzielżany doskonale nadają się do letnich oraz jesiennych dekoracji. Można ozdobić nimi mieszkanie, przedogródek czy taras.

Klimatyczny wieniec z dzielżanami

Gdy wraz z początkiem jesieni zaczynają żółknąć liście drzew, to idealny moment na stworzenie z nich wieńca! Udekorujmy go wciąż jeszcze kwitnącymi dzielżanami oraz innymi kwiatami w odcieniach żółci, pomarańczu i czerwieni, np. gerberami.

Bujne kwiaty dzielżanów w donicy

Niskie odmiany znakomicie prezentują się także w pojemnikach. W zależności od tego, jaki efekt chcemy uzyskać, możemy sadzić je w jaskrawych donicach, tworząc niemal neonowe aranżacje, lub w nieco bardziej stonowanych pojemnikach, np. koszach i skrzynkach.

Dekoracyjny bukiet z dzielżanów

Dzielżany świetnie sprawdzają jako kwiaty cięte. Można wstawić je do wazonu z wodą lub powbijać w wilgotną gąbkę florystyczną umieszczoną w wyścielonym folią koszyku. Często są też wykorzystywane w suchych bukietach.