Bezpłatna rehabilitacja w domu: komu i kiedy przysługuje?

Niektórzy pacjenci mają prawo do bezpłatnej rehabilitacji w domu na NFZ, ale bardzo często nie wiedzą, że mogą się o nią ubiegać. Jeśli lekarz sam nie wypisze skierowania na taką formę leczenia, możemy go o to poprosić, jeśli tylko jest ku temu uzasadnienie. 

Komu przysługuje bezpłatna rehabilitacja w domu?

Rehabilitacja domowa w ramach NFZ przysługuje pacjentom, którzy z różnych przyczyn zdrowotnych nie są w stanie korzystać z zabiegów i ćwiczeń w przychodni rehabilitacyjnej. Starania o rehabilitację seniora warto zacząć jak najszybciej: im wcześniej rozpoczną się ćwiczenia i zabiegi, tym większe są szanse, że przyniosą one efekty, pomogą usprawnić seniora, powstrzymają postęp choroby i przyniosą ukojenie w przypadku przewlekłego bólu. Czas ma szczególne znaczenie w przypadkach problemów zdrowotnych, przy których prawo do rehabilitacji w domu przysługuje tylko w ograniczonym czasie.

Bezpłatna rehabilitacja – ograniczenia czasowe

Ograniczony czas na podjęcie rehabilitacji w domu mają:

• pacjenci z tzw. ogniskowymi uszkodzeniami mózgu, czyli stanami po zatorach mózgowych, udarach krwotocznych mózgu, urazach – przez okres do 12 miesięcy od dnia powstania uszkodzenia mózgu;
• pacjenci z uszkodzeniem rdzenia kręgowego – przez okres 12 miesięcy od dnia powstania uszkodzenia rdzenia;
• pacjenci z chorobami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych lub kolanowych po zabiegach endoprotezoplastyki stawu – przez okres 6 miesięcy od dnia operacji;
• pacjenci z urazami kończyn dolnych – przez okres 6 miesięcy od dnia powstania urazu.

Bezterminowa rehabilitacja – komu przysługuje? 

Bezterminowo z rehabilitacji w domu mogą korzystać:

• pacjenci z chorobami przewlekle postępującymi, zwłaszcza: miopatiami, chorobą Parkinsona, zapaleniem wielomięśniowym, rdzeniowym zanikiem mięśni, guzami mózgu, procesami demielinizacyjnymi, kolagenozami, przewlekłymi zespołami pozapiramidowymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów;
• pacjenci z ciężkimi uszkodzeniami centralnego i obwodowego układu nerwowego odpowiadającymi piątemu stopniowi skali oceny stopnia inwalidztwa (ocenia to lekarz prowadzący rodzica, np. neurolog)
• pacjenci w stanie wegetatywnym lub apalicznym.

Uwaga! Jeśli rodzic korzysta z opieki hospicjum domowego, nie może równocześnie ubiegać się o bezpłatną rehabilitację domową.

Bezpłatna rehabilitacja – jak uzyskać skierowanie?

• Wystarczy wizyta u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, tj. lekarza rodzinnego lub internisty. Jeśli senior nie wychodzi z domu (np. gdy jest po urazie lub operacji, jest pacjentem leżącym), lekarz może wystawić skierowanie na rehabilitację także podczas wizyty domowej.
• Skierowanie na rehabilitację może wystawić także lekarz specjalista, np. chirurg, ortopeda, neurolog, lekarz rehabilitacji – ale tylko mający podpisany kontrakt z NFZ (czyli nie może to być lekarz prywatny). Może to być lekarz prowadzący seniora lub np. lekarz sporządzający rodzicowi wypis ze szpitala (warto wtedy poprosić o takie skierowanie).
• Na skierowaniu koniecznie musi znaleźć się informacja, że rehabilitacja ma być prowadzona w domu pacjenta i wskazanie do jej prowadzenia (np. choroba Parkinsona, stan po urazie kończyny dolnej, przebyty zabieg endoprotezoplastkyki).

Skierowanie na bezpłatną rehabilitację – co dalej?

Gdzie zgłosić się z dokumentem?

• Skierowanie na należy zarejestrować w poradni rehabilitacyjnej, która ma podpisany kontrakt na realizację rehabilitacji domowej w obszarze zamieszkania pacjenta.
  
  Adres takiej poradni możesz otrzymać:
  - w najbliższej przychodni rejonowej,
  - dzwoniąc na bezpłatny numer Telefonicznej Informacji Pacjenta (infolinia TIP) 190 590
  - lub w Zintegrowanym Informatorze Pacjenta. W wyszukiwarce, która się wyświetli na stronie, należy wybrać specjalizację: Fizjoterapia domowa.
  
  
• Jeśli w okolicy jest kilka placówek świadczących usługi rehabilitacyjne w domu, warto przed zapisem zorientować się, która z nich ma najkrótsze terminy. Informacje o terminach uzyskach w rejestracji przychodni (także telefonicznie), na infolinii TIP lub na stronie www.terminyleczenia.nfz.gov.pl.

Skierowanie na rehabilitację w warunkach domowych ważne jest tylko przez 30 dni od daty jego wystawienia przez lekarza. W tym czasie skierowanie musi zostać osobiście dostarczone do poradni i zarejestrowane, bez względu na to, kiedy rozpocznie się rehabilitacja. Rejestracji może dokonać dowolna osoba, może to być członek rodziny seniora lub osoba niespokrewniona (upoważnienie nie jest wymagane). Rehabilitacja zawsze rozpoczyna się w dniu wyznaczonym przez poradnię.

Podstawa prawna: paragraf 6 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej (Tekst jednolity: Dz.U. 2018 poz. 465 z późniejszymi zmianami).

Rehabilitacja w domu – co obejmuje?

Rehabilitacja w warunkach domowych może być prowadzona aż przez 80 dni w roku kalendarzowym (w jednym ciągu lub w odstępach czasowych). W ramach bezpłatnej rehabilitacji rodzic może mieć wykonanych maksymalnie 5 zabiegów dziennie.

• Lekarz wystawiający skierowanie na rehabilitację domową nie określa w skierowaniu rodzaju i liczby zabiegów. Decyduje o tym rehabilitant po zbadaniu pacjenta podczas pierwszej wizyty.
• Rehabilitacja może obejmować ćwiczenia usprawniające, masaże oraz zabiegi z zastosowaniem przenośnych urządzeń do fizjoterapii.
• Pacjent lub jego opiekun poświadcza wykonanie zabiegów po każdym dniu zabiegowym na karcie zabiegów. Fizjoterapeuta nie może domagać się poświadczenia przed ich zrealizowaniem.
• Po ukończonej terapii przychodnia rehabilitacyjna musi poinformować lekarza, który na nią skierował, o zakresie rehabilitacji i jej efektach.

Uwaga! Jeśli rehabilitacja przynosi dobre efekty, a pacjent wykorzystał już przysługujące mu 80 dni, warto porozmawiać z lekarzem o możliwości jej przedłużenia. Taką decyzję może podjąć lekarz kierujący na rehabilitację, za pisemną zgodą dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ (występuje o nią lekarz).

Zbyt odległy termin rehabilitacji – co zrobić?

W wielu przypadkach uprawniających do rehabilitacji domowej przepisy wskazują termin, w jakim musi się ona odbyć, np. po udarze – w ciągu 12 miesięcy od jego wystąpienia (więcej przykładów znajdziesz w tekście obok). Zdarza się jednak, że poradnie wyznaczają znacznie odleglejsze terminy.

W takiej sytuacji masz prawo do złożenia bezpłatnej skargi do NFZ oraz wniesienia o ustalenie prawidłowego terminu rozpoczęcia rehabilitacji. Jeżeli skargę składasz w imieniu rodzica, musi on przekazać ci do tego pisemne upoważnienie. Skargę złóż osobiście w oddziale NFZ lub nadaj ją pocztą.

Bezpłatna skarga do NFZ – wzór pisma

Skarga na niezgodne z przepisami wyznaczenie terminu udzielenia świadczenia

Katarzyna Nowak

ul. Widokowa 32 m. 14

00-001 Toruń

PESEL: 55361200XXX

Telefon: 870 123 123

(Tu wpisz swoje dane)

Dane skarżącego,

którego skarga dotyczy:

Janina Nowak

ul. Widokowa 32 m. 14

00-001 Toruń

PESEL: 38721811XXX

(Tu wpisz dane rodzica)

Wojewódzki Oddział NFZ

Delegatura w Toruniu

Szosa Chełmińska 30

87-100 Toruń

(Tu wpisz nazwę i dokładny adres właściwego oddziału NFZ.

Dane uzyskasz na Infolinii NFZ 800 190 590 lub znajdziesz

na stronie www.nfz.gov.pl)

Moja mama, Janina Nowak, w dniu 17 października 2019 r. przeszła zabieg endoprotozoplastyki stawu kolanowego. W wypisie ze szpitala otrzymała skierowanie na rehabilitację w warunkach domowych. Skierowanie zostało zarejestrowane w dniu 21 października w poradni rehabilitacyjnej realizującej świadczenia w warunkach domowych (tu podaj dokładny adres poradni).

Poradnia wyznaczyła termin rozpoczęcia rehabilitacji w warunkach domowych na dzień 20 lipca 2020 r., a więc po upływie 6-miesięcznego terminu określonego w § 6 pkt 2 ppkt 5 Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej.

W związku z powyższym składam skargę na postępowanie poradni oraz wnoszę o wyznaczenie terminu rozpoczęcia rehabilitacji zgodnego z obowiązującą regulacją.

Katarzyna Nowak

(podpisz się własnoręcznie)

Załączniki:

1. Kopia wypisu ze szpitala.

2. Kopia zaświadczenia z poradni rehabilitacyjnej o wyznaczonym terminie rozpoczęcia świadczenia.

(Jeśli poradnia nie wydała takiego zaświadczenia, w tekście skargi na samym końcu dopisz:

„Poradnia odmówiła mi wydania pisemnego zaświadczenia o wyznaczonym terminie rozpoczęcia rehabilitacji domowej mojej mamy”).