Blokada stawu to potoczna nazwa podania w zastrzyku sterydu i leku znieczulającego wprost do bolącego stawu. Zabieg stosuje się m.in. w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów. Blokada przynosi poprawę, ale efekt nie jest trwały, zastrzyki trzeba powtarzać.
Blokada stawu to zabieg, który zmniejsza dolegliwości bólowe związane ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów.
Ból stawów w chorobie zwyrodnieniowej
Na początku choroby zwyrodnieniowej stawów ból może pojawiać się tylko przy dużym obciążeniu i ustępować po zażyciu leków przeciwbólowych. Jednak z czasem dolegliwości mogą przybierać na sile, a leki przeciwbólowe czy nawet rehabilitacja są coraz mniej skuteczne.
Jedną z podstawowych metod leczenia zmian zwyrodnieniowych stawów jest operacja. Jeśli jednak badanie rentgenowskie wykazuje, że one nie są bardzo zaawansowane, można rozważyć inne terapie, np. podanie do stawu kolanowego czy barkowego zastrzyku ze sterydu – tak zwanej blokady stawu. Zabieg ten ma działanie czasowe i trzeba go powtarzać, by utrzymać efekt przeciwbólowy.
Jakie są wskazania do blokady stawu
- Blokadę stawu lekarz może zalecić w przypadku bólu opornego na leczenie przeciwbólowe i rehabilitację w przebiegu chorób zwyrodnieniowych, zapalnych (np. łuszczycy stawowej) oraz urazów.
- Może też być stosowana w czasie oczekiwania na operację (np. wszczepienie endoprotezy) w celu ułatwienia rehabilitacji, a także u pacjentów, których nie można operować, np. z powodu innych chorób.
Na czym polega blokada stawu
Blokada stawów to mało inwazyjny zabieg. Do stawu, w formie zastrzyku, podaje się steryd i lek miejscowo znieczulający (lidokainę lub bupiwakainę).
Sam zabieg nie jest bolesny (lekarz wykonuje zabieg używając cienkiej igły). Niewielki dyskomfort może wywołać ukłucie. Po blokadzie lekarz nakłada w tym miejscu opatrunek, który można zdjąć po dobie. Czasem zabezpiecza staw specjalnymi taśmami, by go odciążyć i zmniejszyć ból.
Zabieg najczęściej przeprowadza się w warunkach ambulatoryjnych. Zwykle blokadę wykonują ortopedzi i specjaliści leczenia bólu. W przypadku blokady stawów kręgosłupa lub nadtwardówkowej (np. w rwie kulszowej) zastrzyk wykonuje się pod kontrolą USG lub RTG.
Kontrola po zabiegu nie jest konieczna. Jeśli pojawią się objawy infekcji: zaczerwienienie skóry i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia, gorączka, należy zgłosić się do lekarza.
Jakie efekty daje blokada stawu
Podany do stawu preparat powinien zadziałać następująco:
- zmniejszyć dolegliwości bólowe stawu
- zlikwidować stan zapalny (główną przyczynę bólu)
- poprawić sprawność stawu
Można w ten sposób leczyć bóle wszystkich stawów, ale najczęściej dotyczy to dużych: kolanowego, biodrowego, barkowego, stawów kręgosłupa.
Blokada przynosi tylko czasowy efekt. Może się utrzymywać od kilku tygodni do pół roku. Po nawrocie dolegliwości należy wykonać kolejny zabieg i można powtarzać go wielokrotnie.
Przeciwwskazania do wykonania blokady stawu
- Jeśli pacjent przyjmuje leki przeciwzakrzepowe, powinien o tym poinformować lekarza (specjalista może zdecydować o ich czasowym odstawieniu – zwykle nie jest to konieczne z powodu niewielkiego ryzyka krwawienia).
- Należy również powiedzieć o alergiach.
Blokada stawu – ryzyko powikłań
Każdy reaguje na blokadę indywidualnie. Ryzyko powikłań jest niewielkie. Poprawa następuje od razu, ale pełne działanie blokady odczuwa się dopiero po kilku dniach.
Podanie sterydu i środka znieczulającego jest zabiegiem mało inwazyjnym, ale może wywoływać niepożądane reakcje.
-
Odbarwienie skóry w miejscu podania zastrzyku – zazwyczaj ma charakter przemijający, jednak u osób z ciemną karnacją może pozostać na stałe.
-
Infekcja – jej przyczynę stanowi przeważnie niedokładne zdezynfekowanie skóry.
-
Reakcja alergiczna – na steryd lub na lek znieczulający.
-
Czasem dochodzi również do osłabienia struktury ścięgien, co może zwiększać prawdopodobieństwo ich zerwania i uszkodzenia chrząstki stawowej. Jednak zdarza się to sporadycznie, szczególnie przy częstym stosowaniu blokad.
-
Częstym powikłaniem blokady jest tzw. reakcja flare. Dochodzi do niej, kiedy steryd wytrąca się w płynie stawowym w postaci kryształków. Objawia się bólem stawu – może on być silniejszy niż ten, który był powodem wykonania blokady. Przeważnie ta reakcja pojawia się dość szybko po blokadzie i trwa 1-2 dni, po czym samoistnie ustępuje. W celu złagodzenia dolegliwości zaleca się robienie zimnych okładów, trzeba też oszczędzać chory staw.
